İşçilerin günlük çalışma süresinin düşürülmesi için verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında bir asırdan fazladır emek ve işçi bayramı olarak kutlanıyor. Bugün TÜRK-İŞ, deprem felaketine dikkati çekmek için Adana'da; HAK-İŞ ise depremlerinin merkez üssü Kahramanmaraş'ta program düzenleyecek. DİSK ve KESK ise meslek örgütü ve sivil toplum kuruluşlarıyla İstanbul Maltepe Miting Alanı'nda gerçekleşecek.
İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işçileri yoğun çalışma süresinin günlük 8 saate düşürülmesi talebinde bulunarak iş bıraktı. İşçiler, taleplerini dile getirmek için 21 Nisan'da 1856'da Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar yürüdü.
ÇALIŞMA SAATLERİNİN AZALTILMASINI İSTEDİLER
Avustralya'nın ardından ABD'deki işçiler de işverenlerden 1884'te çalışma saatlerinin azaltılması talebinde bulundu. ABD'de günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel bir nitelik kazandı. Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı. ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında "Emek Bayramı", "İşçi Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
İLK RESMİ KUTLAMA 1923'TE YAPILDI
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlandı. İstanbul'daki ilk kutlama ise 1912 yılında yapıldı. Osmanlı'nın ardından, Cumhuriyet döneminde Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs 1922'de Ankara'da İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923 yılında oldu.
1977 YILINDAKİ OLAYLARDA 37 KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ
Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programında, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında meydandakilere ateş açılması sonucu 37 kişi yaşamını yitirirdi, yüzlerce kişi yaralandı. Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı. Darbecilerin resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, coşkuyla kutlanmaya başlandı.
TAKSİM'DE ÖNLEM ALINDI
Üzerine marşlar bestelenen, kitaplar yazılan, sinema filmleri çekilen 1 Mayıs, çalışanların sorun ve taleplerinin gündeme getirildiği en özel gün olma niteliği de taşıyor. Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de Kovid-19 salgını gölgesinde kutlanan 1 Mayıs, bu yıl sendikalarca farklı şehirlerde kitlesel olarak kutlanacak.
İstanbul'da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü öncesinde Taksim Meydanı ve Gezi Parkı çevresinde güvenlik önlemi alındı. Güvenlik tedbirleri kapsamında Taksim Meydanı ve Gezi Parkı çevresine demir bariyerler konuldu. Yayaların, meydandan İstiklal Caddesi'ne geçişi için bazı noktalar açık bırakıldı.
TÜRK-İŞ ADANA'DA, HAK-İŞ KAHRAMANMARAŞ'TA OLACAK
TÜRK-İŞ, deprem felaketine dikkati çekmek için Adana'da program düzenleyecek. Programın ana sloganları "Türkiye emekçilerin omuzlarında yeniden ayağa kalkacak" ve "Yaralar Beraber Sarılacak" olacak. HAK-İŞ'in, 6 Şubat depremlerinin merkez üssü Kahramanmaraş'ta düzenleyeceği 1 Mayıs programında, çalışma hayatının sorun ve talepleri dile getirilecek.
MALTEPE'DE MİTİNG YAPILACAK
DİSK ve KESK ise 1 Mayıs'ı birlikte kutlama geleneğini sürdürecek. İki konfederasyon, meslek örgütü ve sivil toplum kuruluşlarıyla 1 Mayıs'ta İstanbul Maltepe Miting Alanı'nda olacak.
TRAFİĞE KAPATILACAK YOLLAR
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü öncesinde trafiğe kapatılacak yollar; Sıraselviler Caddesi, Tak-ı Zafer Caddesi, Sadri Alışık Sokak - Atıf Yılmaz Caddesi, Balo Sokak - Turnacıbaşı Caddesi, Zambak Sokak, Meşelik Sokak, Yeni Çarşı Caddesi, Kumbaracı Yokuşu, Asmalı Mescit Caddesi, Meşrutiyet Caddesi, Hamalbaşı Caddesi, Kamer Hatun Caddesi, İlk Belediye Caddesi, Ensiz Sokak, İnönü Caddesi, Mete Caddesi.
ANKARA'DA KUTLAMALARIN ADRESİ ANADOLU MEYDANI
Ankara Emniyet Müdürlüğünden yapılan açıklamada, 11.00-16.00 saatleri arasında Anadolu Meydanı'nda "1 Mayıs Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" açık hava toplantısının yapılacağı belirtildi.
100 İŞÇİDEN 14'Ü SENDİKALI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş kollarındaki işçi ve sendikaların üye sayılarına ilişkin Ocak 2023 istatistiğine göre, Türkiye'de 16 milyon 163 bin 549 işçiden 2 milyon 330 bin 988'i sendika üyesi. Bu rakamlara göre işçilerde sendikalaşma oranı yüzde 14,42 düzeyinde. Türk Metal Sendikası, sahip olduğu 258 bin 928 üyeyle tüm işçi sendikaları arasında ilk sırada yer aldı. Türk Metal'i 256 bin 625 üyeyle Hizmet-İş Sendikası, 199 bin 587 üyeyle Öz Sağlık-İş Sendikası takip etti.
